కంది శంకరయ్య

ఖండకావ్యము – 20

భోజరాజు వింత కోరిక

రచన : కంది శంకరయ్య

భోజరాజున కొకనాఁడు పొడమె నొక్క

వింత కోరిక, “నే మరణింతు నేని

యెట్లు స్పందింతు?” వనుచు ప్రశ్నించెఁ గాళి

దాసు; నది విని వెఱగంది “తప్పు గాదె

యిట్లు మాటాడ, నే నిప్పు డిట్టి శ్లోక

మొక్కటైనను విన్పించ నొప్ప” ననెను;

కనలి యారాజు “నామాట గౌరవింప

కిట్లు రాజాజ్ఞధిక్కార మెంతొ చేసి

నాఁడ, విపుడె నా రాజ్యము వీడు” మనఁగ,

వెడలె తనయిచ్చ వచ్చిన కడకుఁ గవియు;

కొంతకాలము గడచిన యంత కాళి

దాసు లోపమ్ము గుర్తించి ధరణిపతియు

మారువేషమ్ముతోడ నూరూరు దిరిగి

వెదకుచుండఁగ నొకచోఁ గవిం గనుఁగొని

వందనము సేయ “నెవఁడ? వేపట్టణమ్ము

నీ?” దనుచు పృచ్ఛ సేయఁగా “నే నొకప్పు

డుంటి ధారానగరమునఁ, గంటికివెలుఁ

గైన భోజుఁడు మరణింప నది విడిచితి”

ననఁగ, నామాటలు విని యత్యధిక దుఃఖ

వివశుఁడై శ్లోక మొక్కటి వినిచె నిట్లు

“అద్య ధారా నిరాధారా

నిరాలంబా సరస్వతీ |

పండితాః ఖండితా స్సర్వే

భోజరాజే దివంగతే ||”

కొర్కె తీరిన భోజుఁడు గూలి మడిసెఁ;

బడిన భూపతిఁ గని గుర్తుపట్టి ఖేద

మంది యుమఁ గొల్చి శ్లోకము నచ్చటచట

స్వల్పభేదముల్ గల్పించి పలికె నిట్లు

“అద్య ధారా సదాధారా

సదాలంబా సరస్వతీ |

పండితాః మండితా స్సర్వే

భోజరాజే భువం గతే ||”

అమ్మహాకవివాక్ప్రభావమ్ముచేత

బ్రతికె భోజుఁడు, కవి కిడె వందనమ్ము,

లిరువు రానందమున పయనించి నెలవు

చేరి గడిపిరి బ్రతుకు సస్నేహముగను.

(ఇది గతంలో మన బ్లాగులోనే ‘చమత్కార పద్యాలు’ శీర్షికలో ఇచ్చినదే!) 

వీరిచే పోస్ట్ చెయ్యబడింది కంది శంకరయ్య వద్ద 5/07/2016 12:03:00 AM 28 కామెంట్‌లు:  

19, సెప్టెంబర్ 2013, గురువారం

దురాశ (గేయకథ)

కళ్యాణకటక మను పట్టణములోన

కలఁడు భైరవుఁ డనెడు వేటగాఁ డొకఁడు

వాఁ డొక్కనాఁడు విల్లమ్ములును వలలు

పట్టుకొని వింధ్యాటవికి వేట కేగె;

నొకచోట నెరపెట్టి మరుగైన చోట

నొదిగి కూర్చుండి వాఁ డెదురుచూడంగ

నటువచ్చు మృగ మొక్కదానినే చంపి

కట్టి కఱ్ఱకు మోసికొని వచ్చుచుండ

నడగొండ వలె నొక్క పందినే చూచె;

“నేమి నా భాగ్యమీ పంది మాంసమ్ము

దొరికె”నని సంతోషపడి మృగము దించి

బాణమ్ము సంధించి పందినే వేసె;

దెబ్బ తిన్నట్టి యా పంది కోపమున

శరవేగమున వచ్చి కోరతోఁ గొట్టె;

మొదలు నరికిన చెట్టు వలె భైరవుండు

బాధతో అఱచి నేలను గూలి చచ్చె;

బాణమ్ము తగిలి యా సూకరము మడిసె;

నా కిరాతుని, పంది కాళ్ల త్రొక్కిడికి

నచటఁ దిరుగాడు నొక పాము మరణించె;

దీర్ఘరావము పేరు గల నక్క యొకటి

తిండికై వనములోఁ దిరుగాడుచుండి

యచ్చోటి కేతెంచి చచ్చిపడియున్న

మృగ, కిరాతులఁ, బందిఁ, బాములను జూచి

“పుష్కలంబుగ నాకు భుక్తి దొరికినది,

మూడు మాసముల కీ మాంసమ్ము చాలు,

నీ కిరాతుని మాంస మొక నెలకు చాలు,

మృగ సూకరములు రెండు నెలలకు చాలు,

నీ పాము మాంస మొక దినమునకు తిండి,

యీ పూట యాకలికి నీ వింటినారి

నరముతో సరిపెట్టుకొందు”నని తలఁచి,

వింటినారిని పంటితోఁ ద్రెంచగానె

పట్టు తప్పిన విల్లు బలముగా వచ్చి

దాని రొమ్మున తాకఁగా నేలఁ గూలి

బాధతోడ విలవిల తన్నుకొని చచ్చె;

నవసరమ్మును మించి కూడఁబెట్టకుఁడు

లోభగుణ మెంత గతి తెచ్చెనో కనుఁడు.

(ఎప్పుడో విద్యార్థుల కోరికపై వారి పాఠ్యపుస్తకములోని కథకు నేనిచ్చిన గేయరూపము)

వీరిచే పోస్ట్ చెయ్యబడింది కంది శంకరయ్య వద్ద 9/19/2013 06:18:00 AM 13 కామెంట్‌లు: 

———–